Czym są europejskie rady zakładowe ?

Europejskie Rady Zakładowe (ERZ) są formą reprezentacji pracowniczej wielonarodowych załóg na szczeblu przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym.

Postawą prawną tworzenia ERZ jest dyrektywa Rady Unii Europejskiej nr 94/45/WE z 22 września 1994 roku. Przewiduje ona obowiązek informowania i konsultowania pracowników przez zarządy centralne w zakresie istotnych spraw dotyczących przedsiębiorstwa ponadnarodowego. W Polsce dyrektywa została wdrożona ustawą z dnia 5 kwietnia 2002 r. o europejskich radach zakładowych.

Europejskie Rady Zakładowe mogą być tworzone, z inicjatywy zarządu centralnego lub na wniosek pracowników, w przedsiębiorstwach zatrudniających na obszarze UE co najmniej 1000 pracowników i przynajmniej po 150 pracowników w 2 różnych państwach.

Rady mają prawo do uzyskiwania informacji dotyczących wszystkich istotnych aspektów funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz prowadzenia konsultacji w sprawach mających wpływ na sytuację pracowników w wymiarze ponadgranicznym. Zakres informowania i konsultowania pracowników określają przepisy powołanych aktów prawnych (por.: art. 29 ustawy oraz pkt 2 i 3 załącznika do dyrektywy).

Polskie doświadczenia

Jak dotąd nie doszło do utworzenia ERZ w Polsce, mimo, iż niektóre polskie przedsiębiorstwa, jak np. PKN Orlen, stają się firmami ponadnarodowymi.

W Europie ERZ funkcjonują w ponad 900 przedsiębiorstwach wspólnotowych. Polacy reprezentowani są w około stu kilkudziesięciu z nich; łącznie ich gremium liczy kilkaset osób. Najliczniej Polacy są reprezentowani w radach koncernu hutniczego Arcelor Mittal (9 przedstawicieli), szwedzkiego Vattenfall (4 przedstawicieli), czy holenderskiego koncernu Heineken (3 przedstawicieli). W tej ostatniej, przedstawiciel Polski został wybrany na przewodniczącego ERZ w ostatniej kadencji./*

Członkowie ERZ mają obowiązek informowania przedstawicieli pracowników zatrudnionych w lokalnych przedsiębiorstwach o treści uzyskanych informacji i wynikach konsultacji z zarządami centralnymi. W tym kontekście, kwestią wzajemnego porozumienia związków zawodowych i krajowych przedstawicieli ERZ pozostaje wykorzystanie wniosków z konsultacji z centralnym kierownictwem w dialogu między pracodawcą i pracownikami na poziomie na przedsiębiorstwa.

*/Zródło: Dział Zagraniczny KK NSZZ „Solidarność”